czwartek, 25 lutego 2010

Krytyczna etnografia edukacyjna

Chciałbym skoncentrować się na specyfice badań etnograficznych w kontekście systemu edukacyjnego na przykładzie badania, które prowadziłem w szkołach średnich realizując badawcza część pracy doktorskiej pod tytułem Między oporem i adaptacją. Szkoła wobec procesów globalizacyjnych. Wątki dotyczące badania typu etnograficznego w kontekście systemu oświatowego pojawia się polskiej literaturze przy okazji pracy Ireneusza Kaweckiego pt. Etnografia i szkoła. Autor próbuje przeszczepić na polski grunt analizę konwersacyjną. Podejście swoje nazywa etnografią szkoły. Choć rozumiana dosyć wąsko, poprzez pryzmat konstruktywizmu społecznego była pierwszą próbą, w której skupiono się na metodologii badań. Poprzez etnografię szkoły rozumiem badania prowadzone w obszarze systemu edukacyjnego o określonym podejściu nie koniecznie analizy konwersacji. W związku z faktem, że etnografia kojarzona jest najczęściej z tego typu podejściem metodologicznym, chciałbym wskazać na inne możliwości, na które pozwala etnografia szkoły czy etnografia edukacyjna. Badanie rzeczywistości szkolnej może być dokonywane z wielu często konkurencyjnych perspektyw. Chciałbym poszerzyć samo pojęcie etnografii szkoły o owe podejścia czy perspektywy i przedstawić własny sposób osadzenia badań w paradygmacie krytycznym.
Pojęcie krytycznej etnografii szkoły jest na polskim gruncie stosunkowo rzadkim zjawiskiem o ile w ogóle znanym. Znane są zwłaszcza dwie prace będącej jednoczenie sztandarowymi przykładami podwalin krytycznej etnografii szkoły. Mam na myśli Learning to Labor Willisa oraz Life in schools P. McLarena. Ten pierwszy stanowi po dziś dzień podstawę dla “społecznej ontologii” myśli krytycznej osadzonej w kontekście edukacyjnym. Dlatego też rozpocznę omawianie podstaw epistemologicznych krytycznie zorientowanych postaw badawczych właśnie od niego.